انسداد روده (ایلئوس) پس از جراحی لاغری

در برخی موارد، جای زخم یا التهاب ناشی از جراحی لاغری ممکن است راه ارتباطی معده و روده را باریک و تنگ کند. این تنگ شدگی معمولا ۴ تا ۶ هفته پس از جراحی لاغری اتفاق می افتد و کمتر از ۵ درصد از بیماران به آن مبتلا می شوند. بیمارانی که به این تنگ شدگی مبتلا می شوند، قادر نخواهند بود مانند قبل مایعات و غذا مصرف کنند. در این موارد ممکن است مشکوک به انسداد روده باشند.

انسداد روده چیست؟

این انسداد زمانی اتفاق می افتد که کل یا قسمتی از روده کوچک یا بزرگ بسته شود. این انسداد مانع عبور طبیعی غذا، مایعات و گاز ها از داخل روده شده و ممکن است با درد شدید و منقطع همراه باشد.

علل

این انسداد می تواند جزئی و کلی باشد. انسداد جزئی روده می تواند بدون جراحی درمان شود اما اکثر انسداد های کلی نیاز به جراحی روده دارند.

انسداد مکانیکی

انسداد مکانیکی به معنای مسدود شدن فیزیکی روده است که در روده کوچک می تواند ناشی از:

• چسبندگی روده که شامل تشکیل بافت فیبروز پس از هر جراحی شکمی، لگنی یا التهاب شدید باشد.
• ولولوس یا پیچش روده ها
• در هم روی روده ها (فشار آوردن و فرو رفتن بخشی از روده به بخشی دیگر)
• نافرمی روده که اغلب در نوزادان دیده می شود اما کودکان و نوجوانان نیز ممکن است به آن مبتلا شوند.
• تومور های درون روده کوچک
• سنگ های کیسه صفرا نیز ممکن است در برخی موارد منجر به انسداد روده شوند.
• بلعیدن اشیاء خصوصا در کودکان
• فتق شکمی که موجب بیرون زدگی قسمتی از روده به بیرون از بدن یا به درون بخش یا ارگانی دیگر از بدن می شود
• بیماری های التهابی روده مانند بیماری کورون

همچنین انسداد مکانیکی روده ممکن است در موارد نادر موجب بسته شدن کولون یا روده بزرگ شود. انسداد روده بزرگ ناشی از:

• فشرده و سفت بودن مدفوع
• چسبندگی ناشی از جراحی یا عفونت های لگنی
• سرطان رحم
• سرطان کولون
• گیر کردن مکونیوم در نوزادان (مکونیوم مدفوعی است که نوزادان در ۲ الی ۳ روز پس از تولد دفع می کنند)
• ولولوس و در هم روی روده ها
• دیورتیکولیت، التهاب یا عفونت کیسه های حبابی روده
• تنگ شدگی کولون که ناشی از زخم یا التهاب باشد

انسداد غیر مکانیکی

روده بزرگ و کوچک معمولا طبق یک سیستم هماهنگ حرکتی عمل می کنند. اگر عصب یا عضله ای در این انقباضات هماهنگ، خلل ایجاد کند، موجب انسداد عملکرد روده می شود. به این نوع انسداد، انسداد غیر مکانیکی می گویند. در صورتی که این مشکل موقتی باشد به آن ایلئوس گفته می شود و در صورت حاد و ادامه دار شدن به آن انسداد کاذب روده می گویند.

علل ایلئوس روده عبارت است از:

• جراحی شکم یا لگن
• عفونت، مانند آپاندیس یا آنفولانزای معده (گاستروانتریت)
• برخی داروها مانند مسکن های مخدر دار
• عدم تعادل الکترولیتی بدن
• علل انسداد کاذب روده می تواند شامل موارد زیر باشد:
• بیماری پارکینسون، مولتیپل اسکلروزیس(MS) و دیگر اختلالات عصبی و عضلانی
• بیماری هیرشپرونگ، اختلالی ناشی از کمبود عصب های قسمتی از روده بزرگ
• اختلالاتی که موجب آسیب دیدن اعصاب می شوند مانند دیابت ملیتوس
• کم کاری غده تیروتید

تشخیص

تشخیص  انسداد روده از طریق آزمایش یا معاینه فیزیکی انجام می شود.

صداهای روده: روده به طور طبیعی صداهایی مانند غار و غور از خود خارج می کند که می توان با قرار دادن گوشی پزشکی روی شکم آنها را شنید. در صورت وجود انسداد روده، پزشک صداهای تیز و بالایی از شکم می شنود. در صورتی که این انسداد طولانی تر شود، ممکن است دیگر هیچ صدایی از شکم شنیده نشود.

رادیوگرافی شکم: این اولین آزمایش برای تشخیص انسداد روده است. این آزمایش غیر تهاجمی بوده و بسیار سریع انجام می شود. متخصص رادیوگرافی از اشعه ایکس (ایکس ری) برای دریافت نشانه هایی از انسداد استفاده می کند.

باریم انما: در گذشته از آزمایش باریم انما برای پیدا کردن محل انسداد استفاده می کردند. البته این روش برای نشان دادن انسداد های ناشی از فشار های توده ای (مانند تومور) مناسب نمی باشد.

آزمایش روده کوچک و ارگان های بالایی: این آزمایش شبیه به باریم انما می باشد و بیشتر برای تشخیص انسداد در قسمت های بالایی دستگاه گوارش مورد استفاده قرار می گرفته و تقریبا منسوخ شده است.

سی تی اسکن شکم: این آزمایش از روش های اولیه تشخیص انسداد روده می باشد. سی تی اسکن شکم بسیار شبیه رادیوگرافی است با این تفاوت که ماده کنتراست باید از طریق دهان، تنقیه یا رگ ها به بدن بیمار وارد شود. مزیت بزرگ سی تی اسکن آن است که به پیدا کردن محل انسداد و علت آن کمک کند.

عوارض انسداد روده

درمان به موقع این انسداد برای جلوگیری از بروز عوارض آن بسیار ضروری است. عوارضی از قبیل:

• کم شدن آب بدن (دی هیدراته شدن)
• عدم تعادل الکترولیت
• سوراخ شدن روده که می تواند منجر به عفونت شود.
• از کار افتادن کلیه
• در صورتی که انسداد مانع از رسیدن خون به بخشی از روده شود می تواند منجر به:
• عفونت
• مرگ بافت
• سوراخ شدن روده
• سپسیس، نوعی عفونت کشنده ی خون
• از کار افتادن چند ارگان
• و مرگ
• شود.

درمان

اگر روده ی شما به حدی مسدود شده باشد که هیچ غذایی نتواند از آن عبور کند شما به درمان فوری نیاز دارید. درمان انسداد روده از روش های مختلفی انجام می شود که دو مورد از آنها به شرح زیر است:

جراحی روده

اگر انسداد کامل باشد، بیمار برای درمان در بیمارستان بستری و جراحی می شود. در صورتی که ویژگی های لازم برای انجام جراحی را داشته باشید، ممکن است طی جراحی کل محل انسداد برداشته شود. همچنین جراح ممکن است بافت هایی که در اثر نرسیدن خون مرده اند، را بردارد.

استنت

این روش برای که افرادی وضعیت خوبی برای رفتن زیر تیغ جراحی را ندارند، مناسب است. در برخی موارد که انسداد ناشی از تنگ شدگی روده می باشد، پزشک ممکن است با استفاده از یک لوله بلند به نام آندوسکوپ، استنتی فلزی درون روده قرار دهد تا آن را گشاد کند. استنت به مواد غذایی مسدود شده، اجازه عبود می دهد. برخی افراد تنها به یک استنت برای بهبود انسداد خود نیاز دارند اما برخی دیگر پس از بهبودی از استنت، نیاز به انجام جراحی نیز دارند.