التهاب حاد کیسه صفرا (کله سیستیت): علائم، تشخیص و درمان

کیسه صفرا، عضو کوچکی به اندازه یک توپ گلف، نقشی حیاتی در هضم چربی ها ایفا می کند. اما گاهی اوقات، این عضو کوچک می تواند دردسرساز شود و التهاب حاد کیسه صفرا یا کله سیستیت را به وجود آورد. درد ناگهانی و شدید در قسمت فوقانی شکم، به خصوص در سمت راست، علامت شاخص التهاب حاد کیسه صفرا است. این درد می تواند به پشت، شانه راست و گردن نیز تیر بکشد. تهوع، استفراغ، تب، لرز و بی اشتهایی از دیگر علائم شایع این بیماری هستند.

سنگ کیسه صفرا، شایع ترین علت کله سیستیت است. سنگ ها می توانند مجرای صفرا را مسدود کرده و جریان صفرا را مختل کنند. این انسداد، منجر به التهاب و درد کیسه صفرا می شود. کله سیستیت، نه تنها دردناک است، بلکه می تواند عواقب جدی به دنبال داشته باشد. عفونت کیسه صفرا، پارگی کیسه صفرا و پانکراتیت از جمله عوارض خطرناک این بیماری هستند.

خبر خوب این است که کله سیستیت قابل درمان است. در این مقاله از مجله دکتر عبدو، به بررسی علائم، تشخیص و درمان کله سیستیت می پردازیم. همچنین، راهکارهایی برای پیشگیری از این بیماری ارائه خواهیم داد. با مطالعه این مقاله، اطلاعات کاملی در مورد التهاب حاد کیسه صفرا به دست خواهید آورد و می توانید در صورت بروز علائم، به موقع به پزشک مراجعه کنید.

کله سیستیت یا التهاب حاد کیسه صفرا چیست؟

کیسه صفرا، عضوی کوچک و گلابی شکل است که در زیر کبد قرار دارد و صفرا را ذخیره و تغلیظ می کند. صفرا، مایعی است که به هضم چربی ها در روده کوچک کمک می کند.

کله سیستیت، التهاب حاد کیسه صفرا است که می تواند به صورت ناگهانی و بدون علائم هشدار دهنده رخ دهد. شایع ترین علت کله سیستیت، سنگ کیسه صفرا است. سنگ ها می توانند مجرای صفرا را مسدود کرده و جریان صفرا را مختل کنند. این انسداد، منجر به التهاب و درد کیسه صفرا می شود.

علائم کله سیستیت

درد ناگهانی و شدید در قسمت فوقانی شکم، به خصوص در سمت راست، اولین و بارزترین علامت کله سیستیت است. این درد می تواند به پشت، شانه راست و گردن نیز تیر بکشد.

شدت درد می تواند از خفیف تا شدید متغیر باشد و گاهی اوقات آنقدر شدید است که بیمار را به اورژانس می‌کشاند. درد معمولاً بعد از خوردن غذاهای چرب، پرچرب یا سنگین، افزایش می یابد.

علاوه بر درد، علائم دیگری نیز ممکن است وجود داشته باشند، از جمله:

• تهوع و استفراغ: تهوع و استفراغ از علائم شایع کله سیستیت هستند.
• تب: تب خفیف تا 38 درجه سانتیگراد در کله سیستیت شایع است.
• لرز: لرز در برخی از افراد مبتلا به کله سیستیت رخ می دهد.
• بی اشتهایی: به دلیل درد و تهوع، بیمار ممکن است اشتهای خود را از دست بدهد.
• نفخ و سوء هاضمه: نفخ و سوء هاضمه از علائم شایع گوارشی هستند که می توانند در کله سیستیت نیز رخ دهند.
• یرقان: در برخی موارد، یرقان (زردی پوست و چشم) ممکن است از علائم کله سیستیت باشد.

علل بروز التهاب حاد کیسه صفرا

سنگ کیسه صفرا، شایع ترین علت کله سیستیت است. این سنگ ها می توانند از رسوبات کلسترول، بیلی روبین یا کلسیم تشکیل شوند. سنگ های صفراوی می توانند مجرای صفرا را مسدود کرده و جریان صفرا را به سمت روده کوچک مختل کنند. این انسداد، منجر به التهاب و درد کیسه صفرا می شود.

عوامل دیگری که می توانند خطر ابتلا به کله سیستیت را افزایش دهند عبارتند از:

• جنسیت زن: زنان بیشتر از مردان به کله سیستیت مبتلا می شوند.
• چاقی: افراد چاق بیشتر در معرض خطر ابتلا به سنگ کیسه صفرا و کله سیستیت هستند.
• بارداری: بارداری می تواند خطر ابتلا به سنگ کیسه صفرا و کله سیستیت را افزایش دهد.
• مصرف برخی داروها: مانند قرص های ضد بارداری خوراکی و داروهای کاهش دهنده کلسترول
• سابقه خانوادگی: سابقه خانوادگی سنگ کیسه صفرا یا کله سیستیت
• بیماری های خاص: مانند دیابت، بیماری کرون و سیروز کبدی
• عدم تحرک: کم تحرکی می تواند خطر ابتلا به سنگ کیسه صفرا و کله سیستیت را افزایش دهد.

در برخی موارد، کله سیستیت بدون وجود سنگ کیسه صفرا رخ می دهد. این نوع کله سیستیت، کله سیستیت بدون سنگ نامیده می شود. علل کله سیستیت بدون سنگ به طور کامل شناخته نشده است، اما ممکن است به دلیل عفونت، نقص در عملکرد کیسه صفرا یا ایسکمی (کاهش جریان خون) کیسه صفرا باشد.

عوارض التهاب حاد کیسه صفرا یا کله سیستیت

التهاب حاد کیسه صفرا یا کله سیستیت، اگرچه در ابتدا با علائمی مانند درد شدید شکم و تهوع همراه است، اما در صورت عدم درمان به موقع، می تواند عواقب جدی و حتی خطرناکی به دنبال داشته باشد.

• عفونت کیسه صفرا، یکی از شایع ترین عوارض کله سیستیت است. در این حالت، کیسه صفرا به دلیل انسداد مجرای صفرا و تجمع صفرا، عفونی می شود. عفونت کیسه صفرا می تواند علائمی مانند تب بالا، لرز، درد شدید و تهوع و استفراغ مداوم را به همراه داشته باشد. در صورت عدم درمان، عفونت می تواند به سایر قسمت های بدن نیز سرایت کند.
• پارگی کیسه صفرا، عارضه ی خطرناک دیگری است که می تواند در اثر کله سیستیت untreated ایجاد شود. پارگی کیسه صفرا می تواند منجر به پریتونیت، التهاب صفاق، شود. پریتونیت، یک عفونت جدی و تهدید کننده حیات است که نیاز به درمان فوری پزشکی دارد.
• پانکراتیت، التهاب لوزالمعده، از دیگر عوارض کله سیستیت است. سنگ های صفرا می توانند مجرای صفراوی و مجرای پانکراس را مسدود کنند و منجر به پانکراتیت حاد شوند. پانکراتیت حاد، یک بیماری جدی است که با علائمی مانند درد شدید شکم، تهوع و استفراغ، و تب همراه است.

علاوه بر عوارض ذکر شده، کله سیستیت می تواند منجر به یرقان، انسداد روده، و سوء تغذیه نیز شود. بنابراین، توجه به این نکته ضروری است که التهاب حاد کیسه صفرا یک بیماری جدی است و باید در اسرع وقت درمان شود.

راه های پیشگیری از التهاب حاد کیسه صفرا

برای پیشگیری از التهاب حاد کیسه صفرا (کله سیستیت) می توانید اقداماتی را انجام دهید:

• وزن خود را در حد سالم نگه دارید. چاقی یکی از عوامل خطر ابتلا به کله سیستیت است.
• رژیم غذایی سالم و کم چرب داشته باشید. مصرف غذاهای پرچرب، به خصوص غذاهای سرخ کردنی، می تواند خطر ابتلا به کله سیستیت را افزایش دهد.
• فیبر کافی مصرف کنید. فیبر به هضم غذا و دفع چربی ها از بدن کمک می کند.
• از مصرف الکل خودداری کنید. الکل می تواند خطر ابتلا به سنگ کیسه صفرا را افزایش دهد.
• ورزش منظم داشته باشید. ورزش به حفظ وزن سالم و بهبود هضم غذا کمک می کند.
• به طور مرتب معاینات پزشکی انجام دهید. در صورت داشتن سابقه خانوادگی سنگ کیسه صفرا یا کله سیستیت، معاینات منظم می تواند به تشخیص زودهنگام و درمان این بیماری کمک کند.

با رعایت این نکات ساده، می توانید خطر ابتلا به التهاب حاد کیسه صفرا را به طور قابل توجهی کاهش دهید.

درمان کله سیستیت

درمان التهاب حاد کیسه صفرا به عوامل مختلفی از جمله شدت علائم، وجود عفونت و وضعیت سلامتی بیمار بستگی دارد. به طور کلی، روش های درمان کله سیستیت به دو دسته درمان های غیر جراحی و درمان های جراحی تقسیم می شوند:

درمان های غیر جراحی

• آنتی بیوتیک ها: در صورت وجود عفونت، آنتی بیوتیک ها برای درمان تجویز می شوند.
• مسکن ها: برای تسکین درد، از مسکن هایی مانند استامینوفن یا داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) استفاده می شود.
• مایعات وریدی: برای جبران کم آبی بدن، مایعات وریدی تجویز می شوند.
• تغییر در رژیم غذایی: پرهیز از غذاهای چرب و پر ادویه می تواند به کاهش علائم کمک کند.

درمان های جراحی

• کله سیستکتومی: در این روش، کیسه صفرا به طور کامل برداشته می شود. این روش رایج ترین درمان کله سیستیت حاد است و می تواند به صورت لاپاراسکوپی یا باز انجام شود.
• کله سیستوستومی: در این روش، جراح یک لوله را از طریق پوست into کیسه صفرا قرار می دهد تا صفرا تخلیه شود. این روش برای بیمارانی که به دلیل مشکلات سلامتی دیگر، قادر به جراحی نیستند، استفاده می شود.

انتخاب روش درمان مناسب به عهده پزشک معالج است.