محاسبه bmi یا شاخص توده بدنی از تقسیم وزن (کیلوگرم) به مربع قد (متر) به دست می آید. محاسبه bmi بدن به صورت مستقیم میزان چربی های بدن را اندازه گیری نمی کند بلکه میزان بافت چربی بدن را در مقایسه با بافت های استخوان و عضله به دست می دهد. نتیجه آن مشخص می کند که فرد چاق، دارای اضافه وزن، نرمال و یا بسیار لاغر می باشد. به طور کلی، از آنجایی که شاخص توده بدنی BMI از سایر روش های محاسبه وزن مناسب آسان تر و موثرتر است، تقریبا در همه دنیا به عنوان اساس اندازه گیری توده بدنی استفاده می شود. فرمول محاسبه توده چربی بدن به شرح زیر است.
به عنوان مثال با توجه به این فرمول، وزن مناسب برای قد ۱۶۳ بین ۵۳ تا ۶۳ کیلوگرم می باشد. برای این کار، نرم افزار محاسبه bmi وجود دارد. همچنین برخی از سایت ها محاسبه bmi انلاین نیز دارند.
بالا بودن BMI بدن ممکن است نشانه ی بالا بودن میزان چربی های موجود در بدن باشد. اما قادر به محاسبه اضافه وزن و یا سلامت فرد نخواهد بود.
برای بررسی اینکه آیا بالا بودن BMI می تواند سلامت فرد را تهدید کند یا خیر باید به پزشک مراجعه کرد. پزشک پس از آزمایشات و ارزیابی میزان فعالیت های فیزیکی، تغذیه و پیشینه خانوادگی در نهایت میزان اضافه وزن و خطر آن را به شما اعلام خواهد کرد.
✍بیشتر بخوانید : بوتاکس معده
طبق گفته سازمان سلامت جهانی (WHO) شاخص توده بدنی مناسب برای بزرگسالان بین ۱۸.۵ تا ۲۴.۵ تعیین شده است.
افرادی که از BMI 25 تا ۲۹.۹ برخوردار هستند دارای اضافه وزن بوده وافرادی که BMI آنها بالاتر از ۳۰ باشد، جزء افراد چاق به حساب می آیند. افرادی که دارای BMI 40 به بالا هستند، از چاقی مفرط رنج می برند. شاخص توده بدنی خانمها و آقایان به همین صورت محاسبه شده و هیچ تفاوتی با یکدیگر ندارند. علاوه بر این محاسبه bmi بر اساس سن فرد نیز در این اندازه گیری هیچ تاثیری نخواهد داشت.
حدود ۱.۵ میلیون از جمعیت بزرگسالان بالای ۲۰ سال (حدود ۳۴ درصد از جمعیت بزرگسالان جهان) از چاقی و اضافه وزن رنج می برند. انتظار می رود که این جمعیت تا سال ۲۰۳۰ به ۳ میلیون نفر برسد.
محاسبه bmi در کودکان بستگی به سن و جنسیت آنها دارد و طبیعی است که در سنین مختلف، کودکان شاخص توده بدنی متفاوتی داشته باشند. پزشکان و متخصصان نمی توانند به درستی کودکان را بر اساس شاخص توده بدنی دسته بندی کنند زیرا:
به طور کلی محاسبه BMI کودکان و نوجوانان به همان روش بزرگسالان محاسبه می شود با این تفاوت که تفسیر عدد نهایی آن با توجه به جدول BMI که بر اساس جنسیت و سن طراحی شده است، قرار می گیرد. سپس مشخص می شود که آیا میزان چاقی در کودکان یک عامل خطر محسوب می شود یا خیر؟
✍ بیشتر بخوانید: چگونگی درمان چاقی مفرط با عمل لاپاراسکوپی
شاخص توده بدنی برای بسیاری از افراد مناسب است. اما محاسبه bmi ورزشکاران نمی تواند یک معیار دقیق باشد. این امر بدین دلیل است که سطح توده عضلانی ورزشکاران یا افرادی که به دنبال تناسب اندام هستند، بالاتر از حد متوسط است.
البته اگر شاخص توده بدنی BMI شما نشان دهد که مبتلا به چاقی یا اضافه وزن هستید، لزوما به معنای چاق بودنتان نیست. به عنوان مثال، BMI نمی تواند تشخیص دهد که شما به علت عادات غیر صحیح مثل رژیم های غذایی غیر استاندارد یا مصرف مواد غیر قانونی لاغر هستید. علاوه بر این BMI قادر به تفکیک فرد عضله ای، که تمام مدت در باشگاه عضله سازی می کند با فردی که وزنش به علت پرخوری و کم فعالیتی بالا است، نخواهد بود. BMI ممکن است هر دو نفر آنها را به علت یکی بودن وزن و قدشان در دسته چاق قرار دهد. از این رو BMI میلیون ها نفر را در گروه چاق طبقه بندی می کند، در حالی که ممکن است اکثر آنها چاق نباشند.
از آنجایی که BMI شاخصی بر اساس قد و وزن است و قادر به پیش بینی ترکیب بدنی فرد که شامل مواردی مانند استخوان بندی می باشد، نمی توان به طور قطع به آن استناد کرد.
منبع : کلینیک اسلیو