۸ علت اصلی چاقی و راه های پیشگیری از چاق شدن

چاقی مفرط یک بیماری است که با تجمع بیش از حد سلول های چربی و ذخیره بافت چربی در بدن همراه است. این بیماری با تعدادی از مشکلات و خطرات سلامتی مانند بیماری‌های قلبی-عروقی مرتبط ‌است. چاقی همواره یک مشکل بوده و علل زیادی موجب آن به وجود آمدن آن میشوند. ما در این مقاله دست کم به ۸ علت اصلی چاقی خواهیم پرداخت. با ما همراه باشید تا با این ۸ علت و نحوه پیشگیری از آن ها بیشتر آشنا شوید.

۸ علت اصلی چاقی

۱. مصرف بیش از حد کالری

چاقی یک شبه رخ نمیدهد و به مرور زمان شکل میگیرد. از علت اصلی چاقی که میتواند موجب اضافه وزن و چاقی مفرط شود دریافت بیش از حد کالری است. به عبارت دیگر اگر در دریافت و سوزاندن کالری تعادل برقرار نشود این امکان وجود دارد که در دراز مدت شخص بیش از حد چاق یا لاغر شود.

مردان به طور متوسط باید روزانه حدود ۲۵۰۰۰ کالری دریافت کنند تا بتوانند فعالیت های روزانه خود را انجام دهند و زنان نیز به ۲۰۰۰ کالری نیاز دارند. چنانچه دریافت کالری بیش از اندازه نیاز و درخواست بدن ما باشد، بدن کالری های اضافی را به صورت چربی در بدن و مخصوصا در شکم ذخیره میکند. برای اینکه چاق نشوید حتما در دریافت و سوزاندن کالری های خود تعادل ایجاد کنید و همواره به اندازه نیاز خود غذا بخورید.

۲. عوامل ژنتیکی

اگر شخصی دارای مادر یا پدری با اضافه وزن شدید است بیشترین شانس را برای ابتلا به چاقی مفرط دارد. پس چاقی به طور قطع میتواند منشا ژنتیکی نیز داشته باشد. ژن‌های شما ممکن است بر میزان ذخیره چربی در بدن و جایی که آن چربی توزیع میشود تاثیر بگذارند. به طور کلی ژنتیک، هورمون‌های دخیل در مقررات چربی سازی و چربی سوزی را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد. به عنوان مثال، یکی از عوامل ژنتیکی چاقی، نقص مادرزادی لپتین leptin ناشی از جهش‌های ژن مربوط به لپتین است. لپتین هم در سلول‌های چربی و هم در جفت تولید می‌شود. زمانی که ذخیره چربی بالا است و شخص سیر شده است، این ژن با فرستادن سیگنال به مغز باعث میشود که شخص کمتر غذا بخورد.

اگر بدن نتواند لپتین را به کافی تولید کند و یا گیرنده آن در نتیجه جهش نسبت به هورمون تحریک نشود تنظیمات طبیعی و روتین مربوط به مواد غذایی از بین رفته و چاقی رخ می‌دهد.

۳. سبک زندگی

عدم تحرک و نداشتن فعالیت های منظم مانند ورزش، عامل مهم دیگری است که باعث چاقی می‌شوند. اگر شما خیلی فعال نباشید و بیش از اندازه کالری دریافت کنید، قطعا چاق خواهید شد. کسانی که کم تحرک هستند و غالبا به جای فعالیت می‌نشینند، کالری کمی می‌سوزانند. و به مرور زمان کالری های زیادی به شکل چربی ذخیره کرده و چاق میشوند.

فعالیت فیزیکی منظم، توده عضلانی را افزایش می‌دهد در حالی که حجم و جرم چربی بدن را کاهش می‌دهد. در مقابل، فعالیت فیزیکی ناکافی به طور معمول با کاهش توده عضلانی و افزایش بافت چربی همراه است. برای مثال، تلویزیون تماشا کردن یک فاکتور موثر در چاقی است، زیرا قرار گرفتن در معرض تبلیغات غذایی و نوشیدنی‌ها می‌تواند تا حد زیادی بر آنچه مردم می‌خورند تاثیر بگذارد.

برای بزرگسالان توصیه می‌شود که هر هفته ۲ تا ۳ ساعت را به ورزش هوازی یا فعالیت های ورزشی اختصاص دهند. برخی از این فعالیت ها میتوانند شامل دوچرخه سواری، پیاده‌روی، یا دویدن باشد.

۴. پرخوری و رفتارهای نادرست تغذیه ای

پرخوری به ویژه اگر رژیم غذایی حاوی چربی یا قند زیادی باشد منجر به افزایش وزن می‌شود. (برای مثال خوردن غذاهای فست فودی، غذای سرخ‌شده، و شیرینی ها). این مواد چگالی انرژی بالایی دارند (غذاهایی که کالری زیادی در مقدار کمی غذا دارند) و خیلی راحت باعث چاق شدن و بالا رفتن وزن میشوند.

۵. نقش کربو هیدرات‌ها در اضافه وزن

مشخصا کربوهیدرات ها به روش های مختلفی به افزایش وزن کمک می‌کنند. محصول نهایی هضم کربوهیدرات، گلوکز است. هنگامی که سطح گلوکز خون افزایش میابد، پانکراس برای آزاد کردن انسولین تحریک شده و انسولین ترشح میکند. این هورمون نیز رشد بافت چربی را افزایش داده و می‌تواند باعث افزایش وزن و چاقی شود.

دانشمندان بر این باورند که کربوهیدرات های ساده ( ماند شکر، فروکتوز، دسرها، نوشیدنی‌های نرم، آبجو، شراب و غیره) به افزایش وزن کمک می‌کنند، زیرا آن‌ها در مقایسه با کربوهیدرات های پیچیده (پاستا، برنج قهوه‌ای، حبوبات و غیره) به سرعت وارد جریان خون شده و جذب میشوند. در اغلب موارد نیز افزایش ترشح انسولین به منزله افزایش وزن در نظر گرفته میشود.

۶. عوامل روان‌شناختی

عوامل روان‌شناختی موجب چاقی در برخی افراد می شود. برای مثال، افراد معمولا در طی یا بعد از شرایط استرس زایی مانند مرگ یک دوست، یک بیماری شدید، یا حتی افسردگی روانی مقدار زیادی وزن به دست می‌آورند. یعنی در چنین افرادی نیز به نظر می‌رسد که پرخوری می‌تواند وسیله‌ای برای تسکین استرس باشد. در نتیجه میتوان نتیجه گرفت مسائل روانشناختی نیز در چاق شدن افزاد دخالت دارند.

۷ . چاقی در کودکی

نرخ تشکیل سلول‌های چربی جدید به ویژه در چند سال اول زندگی سریع تر بوده و درنتیجه میزان ذخیره چربی و تعداد سلول‌های چربی بیشتر است. از همین رو تعداد سلول‌های چربی در کودکان چاق اغلب سه برابر بیشتر از کودکان عادی است.  اگر شخصی در دوران کودکی در وعده های غذایی متعدد زیاد غذا بخورد و به این روند عادت کند میتواند در آینده به چاقی مبتلا شود.

۸. ناهنجاری های نوروژنیک

ناهنجاری نوروژنیک (neurogenic) اختلالی است که در سیستم عصبی انسان به وجود می آید. این اختلالات ممکن است به یک شکل ساختاری، بیوشیمیایی و یا الکتریکی رخ دهند و می‌توانند منجر به بروز برخی از علائم شوند.برخی از این اختلالات که باعث چاقی می‌شوند شامل ضایعات یا تومورهای هیپوتالاموس، کمبود انتقال‌دهنده عصبی، نقص لپتین و مدارهای عصبی غیرطبیعی هستند.