سنگ مثانه چیست؟ انواع سنگ های مثانه + عوامل موثر در تشکیل آن ها

سنگ های مثانه تشکیلات معدنی جامدی هستند که در مثانه ایجاد می شوند. این سنگ ها می توانند باعث ناراحتی، درد و مشکلات ادراری شوند. شناخت انواع سنگ‌های مثانه، عوامل مؤثر بر تشکیل آن ها، علائم، عوارض احتمالی، رویکردهای تشخیصی، گزینه های درمانی و اقدامات پیشگیرانه برای مدیریت موثر آن ها ضروری است. در این مقاله از مجله لاغری دکتر عبدو، سنگ مثانه را بررسی می کنیم، اگر به این عارضه مبتلا هستید، برای آشنایی بیشتر با آن، خواندن این مقاله را به شما توصیه می کنیم.

سنگ مثانه چیست؟

سنگ های مثانه بلورها یا کریستال های جامدی هستند که در اثر اختلالات سیستم ادراری و تجمع مواد معدنی ادرار، در مثانه شکل می گیرند.

👈بیش تر بخوانید: بی اختیاری ادراری

انواع سنگ مثانه

این سنگ ها با توجه به مواد تشکیل دهنده آن ، به چند نوع تقسیم می شوند که عبارتند از:

سنگ های کلسیمی

• سنگ های اگزالات کلسیمی: شایع ترین نوع سنگ است که اغلب با عوامل رژیم غذایی و برخی شرایط پزشکی مرتبط است.
• سنگ های فسفات کلسیمی: این سنگ ها نسبت به سنگ های اگزالات کلسیمی کمتر شایع هستند، این سنگ ها در ادرار قلیایی تشکیل می شوند.

سنگ های از نوع استروویت

سنگ‌های استروویت، که به عنوان سنگ‌های عفونت نیز شناخته می‌شوند، با عفونت‌های دستگاه ادراری ناشی از باکتری‌های خاص مرتبط هستند.

سنگ های اسید اوریک

سنگ های اسید اوریک در ادرار اسیدی تشکیل می شوند و اغلب به دلیل داشتن رژیم غذایی و شرایطی که سطح اسید اوریک را افزایش می دهند، تشکیل می شوند.

سنگ سیستین

تشکیل سنگ سیستین بسیار نادر و ناشی از یک اختلال ژنتیکی است که باعث افزایش سیستین بیش از حد در ادرار می شود.

چه عواملی در تشکیل سنگ مثانه نقش دارند؟

معمولا موارد زیر در ایجاد انواع سنگ های مثانه و سنگ های کلیوی نقش مهمی ایفا می کنند:

کم آبی بدن

مصرف ناکافی مایعات منجر به غلیظ شدن ادرار می شود و خطر تشکیل این سنگ ها را افزایش می دهد.

رژیم غذایی

مصرف یک رژیم غذایی سرشار از مواد معدنی خاص مانند کلسیم، اگزالات یا پورین ها می تواند به تشکیل سنگ کمک کند.

انسداد مجاری ادراری

انسداد در دستگاه ادراری، منجر به راکد شدن ادرار و تبلور مواد معدنی و تشکیل سنگ می شود.

بزرگ شدن پروستات در مردان

بزرگ شدن پروستات، مجاری ادراری را احاطه و فشار بیشتری به لوله های انتقال دهنده ادرار وارد می کند، در نتیجه عملکرد آن مختل و جریان ادرار ضعیف می شود که در تجمع املاح معدنی و شکل گیری کریستال های تاثیر دارد.

مثانه عصبی

یکی دیگر از مواردی که در ایجاد این سنگ ها موثر است، مثانه عصبی است، این مشکل به دلیل اختلال در سیستم عصبی و ارسال پیام از مغز به مثانه برای تخلیه ادرار، بروز می کند. تجمع ادرار در مثانه و تخلیه دیر هنگام آن، باعث تشکیل سنگ های مثانه می شود.

داشتن مثانه ضعیف

ضعیف بودن دیواره های مثانه در برخی نواحی، باعث شکل گیری کیسه های در آن مناطق می شود، این وضعیت در جمع شدن ادرار در کیسه ها، تجمع املاح معدنی و تبدیل آن ها به سنگ نقش دارد.

👈بیش تر بخوانید: دلایل مبتلا شدن به پروستات

علائم سنگ مثانه

سنگ های تشکیل شده در مثانه معمولا با علائم زیر ظاهر می شوند:

• تکرر ادرار و نیاز فوری دفع آن
• درد و ناراحتی: درد زیر شکم یا لگن، درد در هنگام ادرار
• مشکل در تخلیه مثانه
• خون در ادرار به دلیل تحریک یا آسیب ناشی از سنگ
• ادرار کدر

عوارض که در اثر سنگ مثانه به وجود می آیند؟

این سنگ ها غالبا باعث بروز مشکلاتی مانند زیر می شوند:

• عفونت های دستگاه ادراری: این سنگ ها می توانند به عنوان محلی برای رشد باکتری ها عمل کنند و منجر به عفونت های مکرر شوند.
• انسداد: سنگ های بزرگ مثانه جریان ادرار را مسدود کرده و باعث درد قابل توجهی می شوند و به دستگاه ادراری آسیب می زنند.

👈بیش تر بخوانید: بهترین آنتی بیوتیک برای عفونت ادرار

راه های تشخیص سنگ مثانه

در صورت بروز علائم گفته شده در بالا، باید برای تشخیص قطعی و درمان زود هنگام به متخصص اورولوژی مراجعه کنید. متخصص با کمک روش های زیر وجود سنگ در مثانه را تشخیص می دهد:

• تصویربرداری اشعه ایکس
• سونوگرافی
• سی تی اسکن
• MRI
• آزمایش ادرار
• آزمایش خون
• معاینه فیزیکی
• بررسی تاریخچه پزشکی و علائم بیمار

گزینه های درمانی مناسب برای از بین بردن سنگ مثانه

متخصصان اورولوژی با کمک روش های زیر این سنگ ها را از بین می برند:

• مدیریت پزشکی: سنگ‌های مثانه کوچک ممکن است با داروهایی درمان شوند که به حل کردن سنگ‌ها، دفع راحت آن یا مدیریت شرایط زمینه ای کمک می کنند.
• مداخله جراحی: سنگ های بزرگتر یا پیچیده تر مثانه ممکن است نیاز به برداشتن جراحی با استفاده از تکنیکهایی مانند سیستولیتولاپاکسی یا جراحی باز داشته باشند.

پیشگیری و اصلاح سبک زندگی

برای جلوگیری از تشکیل سنگ مثانه رعایت نکات زیر ضروری است:

هیدراتاسیون و حفظ آب بدن

نوشیدن مقدار کافی آب در طول روز به حفظ ادرار رقیق کمک می کند و خطر تشکیل سنگ را کاهش می دهد.

اصلاحات غذایی و رژیم

محدود کردن مصرف غذاهای سرشار از اگزالات، سدیم و پورین می‌تواند به جلوگیری از تشکیل انواع خاصی از سنگ‌های مثانه کمک کند.

دفع منظم ادرار

اجتناب از نگه داشتن ادرار برای مدت طولانی می تواند باعث جلوگیری از تجمع و تشکیل سنگ مثانه کمک کند.

جمع بندی مطالب

درک انواع، عوامل موثر بر تشکیل، علائم، عوارض احتمالی، رویکردهای تشخیصی، گزینه های درمانی و اقدامات پیشگیرانه مرتبط با سنگ مثانه برای مدیریت و پیشگیری موثر آن ضروری است.

 تشخیص زودهنگام، مراقبت های پزشکی فوری و اصلاح شیوه زندگی می تواند به طور قابل توجهی بر نتیجه افراد مبتلا به سنگ مثانه تاثیر بگذارد.

 برای تشخیص دقیق و برنامه درمانی شخصی باید با یک متخصص اورولوژی مشورت کنید. با مراقبت مناسب، افراد می توانند تاثیر سنگ های مثانه را بر سلامت ادرار و سلامت کلی خود به حداقل برسانند.

منبع: drsadeghzade.com